Kronijk uit het klooster Maria-Wijngaard te Weert, 1442-1587
1587_Weer_Luyt
Luyten, Maria. Kronijk Uit Het Klooster Maria-Wijngaard Te Weert, 1442-1587. Edited by Jos. Habets, Ch. Creemers, and A. Nieuwenhuizen. Weert / Gent: Weert : Stichting Historisch Onderzoek Weert ; Gent : Geschiedkundige Heruitgeverij, [2004], 2004. https://dbnl.nl/tekst/luyt013kron01_01/.
Auteursgegevens
| Naam | Maria Luyten |
| Geslacht | v |
| Geboortedatum | 1540? |
| Datum overlijden | 1570? |
| Religie | katholiek |
| Beroep | zuster congregatie van Windesheim (Augustinessen/ Witte zusters) |
| Biografisch portaal | http://www.biografischportaal.nl/persoon/15835949 |
Inhoud van de tekst
| Beschreven begin | 1442 |
| Contemporain begin | 1562 |
| Plaats onderwerp | Weert |
Notities
De volgende informatie is ontleend aan het anonieme lemma Luyten, Maria, in het Digitale Vrouwenlexicon van Nederland
https://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/Luyten
‘LUYTEN, Maria (geb. Weert? voor 1542 – gest. Weert? na 1570), religieuze, schrijfster van een kroniek. Dochter van Jacob Luyten (gest. 1568).
Maria Luyten was waarschijnlijk afkomstig uit een Weertse familie. Dat valt af te leiden uit de kroniek die zij als kloosterlinge schreef over Maria- Wijngaard, het klooster der Witte Nonnen gelegen aan de Maasstraat in Weert: in die kroniek noteert ze op 12 oktober 1568 dat haar vader Jacob Luijten bezweek aan de pest die toen in de stad heerste. De kroniek is slechts in afschriften overgeleverd; in 1875 is een van deze afschriften door Ch. Creemers uitgegeven. Uit de wijze van notering van de gebeurtenissen valt op te maken dat Maria Luyten in 1562 is begonnen met het schrijven van de kroniek. Vanaf dat jaar noteert ze uitgebreid per jaar de gebeurtenissen die zich niet alleen in het klooster, maar ook in de omgeving voordeden. De kroniek begint in 1442, de wijding van het klooster. Vanaf 1542 lijkt de schrijfster de gebeurtenissen op basis van haar herinneringen opgeschreven te hebben, maar pas vanaf 1562 wekt de kroniek de indruk dat de schrijfster de informatie heet van de naald heeft genoteerd. Omstandig beschrijft ze de ontwikkelingen van haar tijd, variërend van de kerkelijke onrust en de oorlogshandelingen tot natuurrampen en prijsstijgingen.
De kroniek van Maria Luyten is bijzonder informatief over de beeldenstorm in Weert en omgeving en over de pogingen van onder andere Walburgis van Nieuwenaer en Anna van Egmond om het protestantisme in de regio ingevoerd te krijgen. Vanwege de directe stijl is de kroniek door historici erkend als een unieke informatiebron over een zeer roerige episode uit de geschiedenis van Limburg. Volgens historicus Ruud van den Berg is het overigens onwaarschijnlijk dat de kroniek alleen van de hand van Maria Luyten is. Vermoedelijk is er in de loop der tijd veel toegevoegd door de diverse afschrijvers. Dat blijkt onder andere uit het feit dat sommige gebeurtenissen tweemaal in de kroniek zijn opgeschreven, voor een deel met een onjuiste datering.
*‘Kronijk uit het klooster Maria-Wijngaard te Weert, 1442-1587’, Ch. Creemers ed., Publications de la Société Historique et Archéologique dans le Duché de Limbourg 12 (1875) 145-220.
- J.G.C. Venner, ‘De beeldenstorm in Weert en Wessem’, Publications de la Société Historique et Archéologique dans le Duché de Limbourg 118 (1982) 248-283.
- Arthur Salomons, ‘De beeldenstorm in Weert’, Skript 7 (1985) 179-190.
- Ruud van den Berg, ‘Nederweert en Weert aan de vooravond van de tachtigjarige oorlog. Een analyse van de kroniek van Maria Luyten uit Weert, 1442-1570’, in: Alfons Bruekers red., Nederweerts verleden, doorsneden land (Nederweert 1989) 75-108.”
Literatuur
Zie bovenstaande
‘Luyten, Maria’, in het Digitale Vrouwenlexicon van Nederland
https://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/Luyten