Aanteekeningen van het voorgevallene te Rotterdam, tijdens de verkiezingen van Z.D.H, tot Stadhouder en de voorgestelde afschaffing der pachten, 1747-1749, door P. van der Schelling

1749_Rott_Sche

Schelling, P. van der. ‘Aanteekeningen van het voorgevallene te Rotterdam, tijdens de verkiezingen van Z.D.H, tot Stadhouder en de voorgestelde afschaffing der pachten, 1747-1749, door P. van der Schelling’. Rotterdam, 1749. 33.01  Handschriftenverzameling 1597. Stadsarchief Rotterdam. https://hdl.handle.net/21.12133/5D855FA1B09E41ECA409D7187BFC527A.

Auteursgegevens

Inhoud van de tekst

Notities

Met dank aan Tinka de Haan

Auteursinformatie

Pieter van der Schelling

**Geboren: **23 juli 1691, Rotterdam

                            Vader: Dirk Hendriksz. Van der Schelling

                            Moeder: Aletta Sinjon<sup>1</sup>

**Gestorven: **Mei 1750, Rotterdam

**Begraven: **Franse kerk Rotterdam, eigen kelder

**Getrouwd: **1717 met Alida van Alkemade, dochter van geschiedschrijver Cornelis van Alkemade

**Religie: **Remonstrants

Professie: Predikant

** **Rechtsgeleerde

                        Oudheidkundige<sup>2</sup>

Motief

Crisis/ memorie

Public Roles

Geen

Education

Studeerde theologie aan het seminarium der Remonstranten in Amsterdam, waar hij in 1712 afstudeerde. Studeerde rechten aan het Athenaeum Illustre in Amsterdam. Heeft ook nog in Leiden gestudeerd, maar wanneer hij hier precies klaar was is onduidelijk. Blok en Molhuysen schrijven dat hij hier op 18 april 1721 werd ingeschreven en dat niet bekend is wanneer hij hier afstudeerde. Wel geven zij aan dat hij na zijn aftreden als predikant de meestertitel draagt.³ Op Wikipedia staat dat hij in 1721 meeste in de rechten werd ná een studie in Leiden.⁴

Profession

Nadat Van der Schelling bevorderd was tot proponent werd hij in 1713 beroepen tot predikant in Gorinchem. Al in 1714 vertrok hij naar Gouda, waar hij 10 jaar werkzaam is geweest. Op 10 november 1724 maakte hij aan de kerkraad bekend dat hij van plan was af te treden.⁵ Hij zou nog werkzaam blijven tot 15 april 1725. Hierna vertrekt hij naar Rotterdam, waar hij samen met zijn schoonvader Cornelis van Alkemade oorkonden en oude documenten verzamelden en daarbij veel historische documenten kopieerden. Er is aardig wat werk van Van der Schellings hand verschenen, al dan niet in samenwerking met Van Alkemade.⁶ Op de site van het RKD wordt Van der Schelling bovendien nog aangehaald als amateurtekenaar. Veel van de werken voorzag Van der Schelling zelf van tekeningen of plattegronden.⁷

Biografische gegevens

Pieter van der Schelling was van ‘deftige afkomst’.⁸ In een werk van Simon van Leeuwen, een vriend van Cornelis van Alkemade, is het een en ander over zijn voorouders te vinden. Zo is ene Christina van der Schelling getrouwd met Jan Persijn, burgemeester van Amsterdam. In 1484 trouwde Beerte van der Schelling, ‘dogter van Hendrik van der Schelling en van Margareta Banning, (..), welke beide seer magtige en rijke luyden waren’.⁹ Schotel geeft aan dat Van der Schelling als dichter geen grote naam gemaakt heeft, maar als letterkundige redelijk beroemd was. Op 24 augustus 1717 trouwt Van der Schelling met Alida van Alkemade, dochter van Cornelis van Alkemade.¹⁰ Voor zover bekend kreeg het stel geen kinderen. Wel werkte Van der Schelling nauw samen met zijn schoonvader. Cornelis van Alkemade was tot 1687 notaris in Leiden, wat hem belemmerde in zijn historische studies. Om die reden nam hij de functie van eerste commies ten kantore der convoyen en licenten bij de Admiraliteit van Rotterdam aan, waarna hij meer tijd had zich met de oudheden bezig te houden.¹¹ Hij verzamelde munten, penningen, oorkonden, autografen en boeken. Deze gingen na zijn dood allemaal over op Pieter van der Schelling.¹² In de samenwerking tussen Van der Schellling en Van Alkemade richtte de laatste zich voornamelijk op publicaties van oude bronnen en voorzag Van der Schelling deze publicaties van aantekeningen. Naast de historische werken en gedichten schreef Van der Schelling enkele lijkredes. Daarnaast pleitte hij, als lid van een niet-publieke kerk, voor meer tolerantie. Na Van der Schellings dood in 1751 werd een deel van de collectie verkocht. Het andere deel bleef in het bezig van de familie. Op 17 januari 1848 werd dit deel door de familie van Vollenhoven verkocht op een veiling. De catalogus van deze veiling zou bewaard gebleven zijn.¹³

Van de hand van …

Beschrijving van de stad Briele en den landen van Voorn…vermeerderd door P. van der Schelling (Rotterdam 1729, 2 dln. 1 bd. fol.).

Nederlands displegtigheden (Rotterdam 1732-1735, 3 dln. 8o).

Het Kampregt, aloude en opperste regtsvordering voor den Hove van Holland onder de eerste graven. Mitsgaders de oorsprong, voortgang en ‘t einde van ‘t kampen en duelleeren door P. van der Schelling (Rotterdam 1740, kl. 8o.).

Catti aborigines Batavorum, dat is : De Katten, de voorouders der Batavieren, ofte de twee Katwijken , dat door hem werd uitgegeven Met aanteekeningen, nevens verzameling van Katwijksche, Rijnsburgsche en andere Nederlandsche oudheden (Leiden 1745, 8o.).

Hollands tiend-regt, of Verhandeling van het regt tot de tienden … (Rotterdam 1727, 2 dln. 8o.).

De aloude vrijheid, staatsregeering en wetten der Batavieren, vergeleeken met die van laater tijden (Rotterdam 1746, 8o.).

Histori van het notarisschap … bijzonder in de Nederlanden … (Rotterdam 1745, 8o.).

Nederlandse Praktijk en oefening der notarissen en andere gemeene schrijf- en regtvorderaars…, althans vermeerderd met Bijvoegselen en Aanteekeningen, als ook met 30 consultatien en advysen van denzelfden auteur en andere voorname regtsgeleerden in Holland (Rotterdam, 2 dln. 8o.).

Codex Batavus … met een vervolg van placaten, resol., aanmerkingen en andere vermeerderingen, van Mr. P. van der Schelling. De vierde druk… (Leiden 1764, 4o.).

Niet van hem is de Chronyk en Beschryving der stad Alkmaar (Alkmaar 1679), die soms op zijn naam staat. Reeds uit het jaartal blijkt, dat dat niet juist kan zijn; het bedoelde boek is eenvoudig een uitgave van de kroniek van van der Woude, met M.S. aanteekeningen van van Alkemade en van der Schelling.

Linkadressen

** Wikipedia**

https://nl.wikipedia.org/wiki/Pieter_van_der_Schelling

DBNL

https://www.dbnl.org/auteurs/auteur.php?id=sche075

Huwelijk

https://www.openarch.nl/srt:812466E0-EE70-4C39-AD50-D5ECF3570826/nl

Inventaris van de collectie van C. van Alkemade en P. van der Schelling (Nationaal Archief)

https://www.nationaalarchief.nl/onderzoeken/archief/3.22.04

D. J. Schotel, Leven, gedrukte werken en handschriften van Cornelis van Alkemade en Pieter van der Schelling (Breda, 1833)

https://books.google.nl/books?id=Yv9ZAAAAcAAJ&printsec=frontcover&hl=nl&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q=Schelling&f=false

[1] P.J. Blok en P.C. Molhuysen, ‘Schelling, Mr. Pieter van der’, in: Nieuws Nederlandsch biografisch woordenboek deel 5 (1921), 682.

[2] A.J. Van der Aa, ‘Mr. Pieter van der Schelling’, in: Nieuw biographisch, anthologisch en critisch woordenboek van Nederlandsche dichters deel 3 (1846), 123.

[3] P.J. Blok en P.C. Molhuysen, ‘Schelling, Mr. Pieter van der’, in: Nieuws Nederlandsch biografisch woordenboek deel 5 (1921), 682.

[4] https://nl.wikipedia.org/wiki/Pieter_van_der_Schelling

[5] De brief aan de kerkraad is te vinden in G. D. J. Schotel, Leven, gedrukte werken en handschriften van Cornelis van Alkemade en Pieter van der Schelling (Breda, 1833), 338.

[6] P.J. Blok en P.C. Molhuysen, ‘Schelling, Mr. Pieter van der’, in: Nieuws Nederlandsch biografisch woordenboek deel 5 (1921), 682.

[7] https://rkd.nl/nl/explore/artists/367001

[8] G. D. J. Schotel, Leven, gedrukte werken en handschriften van Cornelis van Alkemade en Pieter van der Schelling (Breda, 1833), 334.

[9] G. D. J. Schotel, Leven, gedrukte werken en handschriften van Cornelis van Alkemade en Pieter van der Schelling (Breda, 1833), 334. Schotel verwijst hier naar Batavia Illustrata van Simon van Leeuwen; deze informatie zou te vinden zijn op p. 1048 en 1081.

[10] Stadsarchief Rotterdam, 1-01 Oud Archief van de Stad Rotterdam, inv. nr. 1062 Stadstrouw. https://stadsarchief.rotterdam.nl/zoek-en- ontdek/archieven/zoekresultaat- archieven/?mizig=236&miadt=184&miaet=54&micode=1-01.1062&minr=21073501&miview=ldt

[11] K. ter Laan, ‘Cornelis van Alkemade’, in: Letterkundig woordenboek voor Noord en Zuid (1952). https://www.dbnl.org/tekst/laan005lett01_01/laan005lett01_01_0222.php

[12] http://resources.huygens.knaw.nl/retroboeken/nnbw/#source=6&page=22&view=imagePane

[13] Dit is te lezen op de wikipediapagina, ik heb dit nergens anders kunnen terugvinden.

Literatuur