Oostzaandammer kronijk behelzende alle het voornaamste en gedenkwaardigste voorgevallen aen de Zaan-Stroom, zedert den jaare 1740 tot 1794 incluys, beknoptelijk bij een gestelt, voor de liefhebbers der novelles
1752_Zaan_Veen
Veen, Cornelis. “Oostzaandammer Kronijk Behelzende Alle Het Voornaamste En Gedenkwaardigste Voorgevallen Aen de Zaan-Stroom, Zedert Den Jaare 1740 Tot 1794 Incluys, Beknoptelijk Bij Een Gestelt, Voor de Liefhebbers Der Novelles.” 1. Zaandam (Oostzaandam), 1752. Ltk 2183. UB Leiden. https://catalogue.leidenuniv.nl/primo-explore/fulldisplay?docid=UBL_ALMA21223423790002711&context=L&vid=UBL_V1&lang=en_US.
Auteursgegevens
| Naam | Cornelis Veen |
| Geslacht | m |
| Geboortedatum | Voor 1710 |
| Datum overlijden | Na 1751 |
| Religie | gereformeerd |
Inhoud van de tekst
| Beschreven begin | 1740 |
| Plaats onderwerp | Zaandam |
Notities
Met dank aan Tinka de Haan en Jedidja Stikkelorum
Over Cornelis Veen is heel weinig bekend. Op de website Encyclopodie van de Zaanstreek wordt hij genoemd als Oostzaandams schrijver, bekend geworden door het handschrift ‘Saendamz: Annotatiën’ over de jaren 1740 tot 1749; de kroniek die wij ook in ons corpus hebben. Er is hier ook te lezen dat hij op het Vingerling bij de Dam woonde.
In de DTB-registers zijn slechts een aantal verwijzingen te ontdekken naar de kroniekschrijver. Zo staat in de kerkenraadsnotulen van de Gereformeerde kerk in Oostzaandam vermeld dat Cornelis Adriaansz Veen op 24 juni 1731 “door belijdenisse des geloofs” toetrad tot de gemeente.1 Het jaar daarop, op 4 mei 1732, trouwde hij met Trijntje Dirks Kersseboom in de Westzijderkerk.2 De eerstvolgende en daarmee ook de laatste keer dat Veen in de kerkelijke registers wordt aangetroffen, is in het ‘Attestatieboek betreft vertrokken personen’, waarin staat vermeld dat hij op 7 maart 1751 “na Hamburg en Altona” afreisde.3 Over zijn geboortedatum of beroep is niets bekend.
De aanleiding van schrijven voor Cornelis Veen is de strenge winter van 1740. In het voorwoord van de kroniek schrijft Veen: ‘De strenge winter van den jaare 1740 gaf aanleijdinge tot deze annotatien Want doen wierden er veele gevonden die beezig waren te journalizeeren, dogh de meeste lieten doen de winter over was, het wederom daerbij bllijven, en staekten dus hun aengevangen werk, Ik; die geen dag journael tot mijn keuse had genoomen, annoteere slegs eenige zaken naer mijn eijgen zinnelijkheijdt.’4
In de kroniek bevindt zich een briefje van G.J. Honig aan de heer Hoffman, waarin vermeld staat dat er in ieder geval drie exemplaren van de kroniek gevonden zijn. Honig schrijft dat het erop lijkt dat de kroniek geschreven is om in druk uitgebracht te worden, en dat er toen dit mislukte kopieën in handschrift zijn gemaakt.
Over de kroniek is een bachelorscriptie geschreven door jedidja Stikkelorum: Jedidja Stikkelorum, Een Zaans perspectief op de wereld (Bachelorscriptie Geschiedenis, Vrije Universiteit, Amsterdam 2019).
[1] Gemeentearchief Zaanstad, Lidmatenregisters Zaandam-Oost Gereformeerd, 1726 mrt – 1732 dec, inv. nr. 30.
[2] Gemeentearchief Zaanstad, Dopen en Trouwen Gereformeerd Westzaandam (Bullekerk), 1672-1815, inv. nr. 47-49, 51-53.
[3] Gemeentearchief Zaanstad, Doop-, trouw en begraafboeken Zaandam (KA-0034), 1697-1850, inv. nr. 18, Attestatieboek betreft vertrokken personen.
[4] Cornelis Veen, Oostzaandammer Kronijk, f.2.