Dagboek van Jan Jansz. Karsten te Binnenwijzend; met enige aanvullingen van een van zijn kinderen, 1783-1819
1819_Binn_Kars
Karsten, Jan Jansz. “Dagboek van Jan Jansz. Karsten Te Binnenwijzend; Met Enige Aanvullingen van Een van Zijn Kinderen, 1783-1819.” 1. Binnenwijzend (Drechterland NH), 1819. Collectie handschriften en losse archivalia, nummer toegang 0216, inventarisnummer 787. West-Fries Archief.
Auteursgegevens
Naam | Jan Jansz Karsten |
Geslacht | m |
Geboortedatum | 1754 |
Datum overlijden | 1808 |
Religie | katholiek |
Publieke rollen | kerkmeester, gedeputeerde en baljuw van Binnenwijzend |
Beroep | Boer en kaasmaker |
Inhoud van de tekst
Beschreven begin | 1783 |
Contemporain begin | 1783 |
Plaats onderwerp | Binnenwijzend |
Notities
Met dank aan Julia Siemer en Cécile Bras
Het handschrift dat zich in het Westfries Archief bevindt is een kopie. Het origineel is, volgens de inventaris, in bezit van A.J. Schaper te Wervershoof.
Jan Jansz Karsten was een katholieke boer uit Binnenwijzend. Hij werd geboren op 23 juni 1752. In 1783 trouwde hij met met Dieuwertje Klaasz, die in 1784 is gestorven, net als hun dochtertje Trijntje Jansz. Jan Karsten is in 1785 hertrouwd met Antje Jans Koedooder. Jan had in totaal negen kinderen, waarvan er twee zeer jong zijn gestorven. Jan is zelf overleden in 1808. Hij en zijn familie waren katholiek. In 1786 bekleedde Jan de functie van kerkmeester binnen ‘De Gantsche Gemeente Van Binnewyzent’. In 1796 is Jan naar eigen zeggen tot ‘prezedent’ van Binnenwijzend verkozen, dit hield ook in dat hij Schout Civiel van de vier dorpen in de omstreek werd. Dit wijst erop dat Jan een lokaal betrokken man was en een redelijk aanzienlijke sociale positie had. Naast al deze functies was Jan Karsten een veeboer en kaasmaker
Verwarrend is dat zijn vader dezelfde naam had en ook in hetzelfde jaar overleed.
De kroniek van Karsten is een periodiek bijgehouden notitieboek, delen van de tekst zijn doorgestreept of -gekrast, op sommige plaatsen zijn er toevoegingen tussen de regels geschreven. Hoewel Karsten de auteur is van het werk zijn er nog enkele toevoegingen in een of meerdere andere handen, mogelijk door zijn kinderen.
De kroniek doet onder meer verslag van gebeurtenissen tijdens de coalitieoorlogen. In 1799 schrijft hij over de landing van Russische en Engelse troepen in Noord-Holland en de enorme schade die deze oorlog aanrichtte in het kustgebied. Karsten schrijft verder veel over het weer, de prijzen van levensmiddelen (met name kaas), ziektes. Aan het eind bevindt zich een lijst met de geboortedata van zijn kinderen en wanneer zij hun heilige communie deden. Wij vermoeden dat Jan eens of meerdere keren per jaar ging zitten om de volgens hem noemenswaardige gebeurtenissen en observaties op te schrijven, soms maar een paar regels. Naarmate de tijd vordert schrijft hij echter frequenter en meer.