Geschiedkundige kronijk en beschrijving van de stad Sneek

1826_Snee_Napj

Auteursgegevens

Inhoud van de tekst

Kroniekdelen

Voor de afzonderlijke delen van deze kroniek en verdere informatie, zie: 1826_Snee_Napj_01, 1826_Snee_Napj_02

Notities

De kroniek is eigenlijk een stadsbeschrijving, maar met een aanhangsel: Op bladzijde 155 begint een geschiedkundige kroniek, geschreven door de zoon van de auteur. Deze is ook opgenomen in het corpus.¹

[1] verwijzing naar 1826_snee_napj_02

Met dank aan Tinka de Haan

Auteursinformatie

Eelco/Eeltie/Eeltje/Eelke Napjus/Nappius

**Geboren: **2 november 1728 (gedoopt 21 november), Sneek.¹

                          Vader: Pieter Eelckes Napjus

                          Moeder: Trijntie Sjoerds Nauta  

**Gestorven: **1803, Sneek.²

**Begraven: **3 september

**Getrouwd: **1 Juni 1749 met Juliana Spyxma.

                          23 mei 1764 met Jouckien Ylst

**Religie: **Gereformeerd.³

Professie: Trommelslager.

                 Executeur.

                Stadsmajoor.<sup>4</sup>

Motief

De kroniek begint met een voorrede aan den lezer, geschreven door Eelco Napjus, waarin hij zijn motieven uiteenzet. ** **

Public Roles

Zie onder ‘Professions’

Education

Onbekend

Profession

In 1748 wordt hij door het magistraat van Sneek benoemd tot trommelslager. Deze functie was waarschijnlijk een erefunctie, niet iets waar hij daadwerkelijk iets voor hoefde te doen. In 1751 werd hij benoemd tot substituut-executeur en in 1759 tot executeur. In sommige bronnen wordt hij stadsmajoor genoemd en hij fungeerde ook nog als gerechtsbode. Tot slot trad hij soms op als ontvanger van de plaatselijke belastingen.⁶

Biografische gegevens

Eelco Napjus werd op 2 november 1728 geboren in Sneek, als zoon van Pieter Eelckes Napjus en diens tweede vrouw Trijntie Sjoerds Nauta. In de stamboom van genealogieonline staat Pieter Eelckes Napjus aangegeven als zijn broer, maar dit is onjuist. Niet alleen kan het qua jaartallen niet kloppen, ook zijn er meerdere bronnen die Pieter Eelckes Napjus als zijn vader noemen.⁷ Deze Pieter Eelckes Naojus was werkzaam als ‘wieldraier’ op de lijnbaan en zou burgervaandrig geweest zijn.⁸ Het lijkt erop dat Eelco het enige kind van het echtpaar is geweest wat een lang leven beschonken was. Grietie stief in 1736 op zesjarige leeftijd, Sjoerd in 1734 toen hij twee was. Van twee andere kinderen, eveneens Sjoerd en Grietie genaamd, is alleen een geboortejaar bekend. Dit zou kunnen betekenen dat zij op het kraambed zijn gestorven, aangezien hun naam verder niet voorkomt in de archieven.⁹

        In 1749 trouwt Eelco hij met Juliana Leonardus Spyksma. Samen met haar krijgt hij twee kinderen: Leonardus Eeltjes Napjus en Trijntje Eeltjes Napjes.<sup>10</sup> Leonardus zou zich op 24 juni 1767 inschrijven als student aan de hoogeschool van Franeker en was daarna predikant in Weidum, Bozum, Ureterp en Holwerd.<sup>11</sup> In de uitgave van de kroniek van 1826 is een lofdicht te vinden van Leonardus aan zijn vader.<sup>12</sup> Van Trijntje zijn verder geen gegevens bekend. Wanneer Juliana Spyksma precies is overleden is niet bekend. Wel weten we dat Eelco in 1765 hertrouwd met Joukien Ylst. Met haar krijgt hij nog eens drie kinderen: Hajo Eelties Napjus (sterft jong), Catharijna Hayona Eelkes Napjus en Hayo Eelko’s Napjus. Laatstgenoemde kreeg in Sneek een eigen kaarsenmakerij.<sup>13</sup> Hij wordt op genealogieonline ook nog als regent van de gevangenhuizen, lid van het vroedschap van Sneek en kerkvoogd genoemd.<sup>14</sup>

In Sneek wordt Eelco Napjus nog steeds gezien als één van de bekendste geschiedschrijvers; de Napjusstraat in Sneek zou naar hem vernoemd zijn.¹⁵ In de uitgave van de kroniek van 1772 wordt echter ook aangegeven dat Eelco afstamt van schepen Eelco Napjus, en het zou natuurlijk heel goed kunnen dat de Napjusstraat naar déze Eelco Napjus vernoemd is.

Van de hand van …

Waarschijnlijk bestaan er nog meer geschiedkundige werken van Napjus. Zijn kroniek is in ieder geval meerdere keren herdrukt: 1772 (origineel), 1826,

1. Bij deze jaardrukken is de kroniek ook (vermoedelijk door de uitgever) aangevuld.

Linkadressen

Wikipedia

https://nl.wikipedia.org/wiki/Eelco_Napjus

Portret van Napjus

https://friesscheepvaartmuseum.nl/beeld/fsm-col1-dat1000015763

Biografisch portaal

http://www.biografischportaal.nl/persoon/72463740

Nieuw Nederlands biografisch woordenboek

http://resources.huygens.knaw.nl/retroboeken/nnbw/#source=8&page=609&view=imagePane

Stamboom

https://www.genealogieonline.nl/stamboom-griffioen-koster/I198629.php

DBNL

https://www.dbnl.org/zoeken/zoekeninteksten/index.php?zoek=Eelco+Napjus&prefilter=&subform_values=&f_id=

[1] Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, 1203.

[2] Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, 1203.

[3] Beide huwelijken zijn gesloten in de hervormde kerk van Sneek; zie Genealogieonline

[4] Haitsma Mulier en Anton van der Lem, ‘Napjus, Eelco’, in: Repertorium van geschiedschrijvers in Nederland 1500-1800 (1990). https://www.dbnl.org/tekst/hait001repe01_01/hait001repe01_01_0563.php

[5] Eelco Napjus, Geschiedkundige kronijk en beschrijving van de stad Sneek (tweede uitgave, 1826) XVII-XVIII. https://books.google.nl/books?id=QfdAAAAAYAAJ&printsec=frontcover&hl=nl&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false

[6] Op de website van het Friesch Scheepvaartmuseum is een schilderij van Eelco Napjus te vinden. In de beschrijving is wat biografische informatie te vinden, waaronder zijn loopbaan. <https://friesscheepvaartmuseum.nl/beeld/fsm- col1-dat1000015763>

[7] Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, 1203; De pagina van het scheepvaarsmuseum, <https://friesscheepvaartmuseum.nl/beeld/fsm- col1-dat1000015763>; In de uitgave van de ‘Historisch Chronyk van Sneek’ (1969) wordt in het voorwoord vermeld dat Eelco een zoon is van Pieter Eelckes Napjus.

[8] Dit is te vinden in een belastingaanslag in 1749, waaruit ook blijkt dat hij in de wijk Grootzand woonde. Deze belastingaanslag heb ik niet kunnen vinden, ook dit staat vermeld op genealogieonline. https://www.genealogieonline.nl/stamboom-griffioen-koster/I198653.php

[9] Deze informatie komt allemaal uit de stamboom op genealogie online, waar de vader van Eelco verkeerd stond. Ik durf dus niet te zeggen hoe betrouwbaar deze informatie is en heb dit nog niet kunnen natrekken.

[10] Genealogieonline. <https://www.genealogieonline.nl/stamboom-griffioen- koster/I198629.php>

[11] Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek deel 10, 659. http://resources.huygens.knaw.nl/retroboeken/nnbw/#source=10&page=337&view=imagePane

[12] Eelco Napjus, Geschiedkundige kronijk en beschrijving van de stad Sneek (1826) XIX-XX. https://www.dbnl.org/tekst/napj001gesc01_01/napj001gesc01_01_0005.php

[13] Het pand waar deze kaarsenmakerij in gevestigd was staat nog steeds in Sneek, was eerder ook het huis van Eelco. <https://elfmerenschaatstocht.nl/de- wijnberg>

[14] https://www.genealogieonline.nl/stamboom-griffioen-koster/I198632.php

[15] https://nl.wikipedia.org/wiki/Eelco_Napjus

Literatuur